بهترین مجموعه فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 1

این دست و آن دست کردن-وقت تلف کردن-وقت کشتن-به عقب انداختن

پر نفس-پر چانه-پر حرف-کسی که در دویدن نفسش دیر تنگ شود

توالت رفتن-به دستشویی رفتن

انگولک کردن(سر به سر گذاشتن، با انگشت به چیزی ور رفتن، انگشت رساندن)

به خون کسی تشنه بودن-کینه ی کسی را سخت در دل داشتن-با کسی سر جنگ داشتن

خیط کشیدن-خط کشیدن
از این حَسن تا آن حَسن صد گز رسن(در باره‌ی دو چیز گویند که ظاهری یکسان و بهایی بسیار متفاوت دارند)

خاله سوسکه-دختران خردسالی که ادای زنان بزرگسال را درمی آورند

دست کسی را کوتاه کردن-کسی را از چیزی یا کاری کنار گذاشتن
از پا درآمدن-افتادن-سخت خسته و درمانده شدن

از قلم افتادن-فراموش شدن-مورد بی‌مهری قرار گرفتن

آمد کردن-رخ‌دادن واقعه‌ای خجسته

رو انداز-لحاف

 

اُرس و پرس-پرسش و پاسخ

حساب کهنه-نگا. حساب سوخته

به جلز و ولز افتادن-به گریه و التماس افتادن

 
استخوان‌بندی-درست کردن انگاره و طرح

خاکروبه-زباله-آشغال

بغداد کسی را آباد کردن-شکم گرسنه ی کسی را سیر کردن

 
بفهمی نفهمی-مختصر-کم-نامحسوس-تااندازه ای

جود-یهودی-حهود

زُل-خیره

 

اجاق(دودمان)
آب به آسیاب کسی ریختن(با زحمت خود سود دیگری را فراهم کردن)

چغل خور-سخن چین

از پس چیزی (کسی) بر آمدن(توان انجام کاری را داشتن، توان هماوردی با کسی را داشتن)

چرم پاره-خرده های چرم در دکان کفاشی

آقادایی را جنباندن-حرکتی به خود دادن

خش افتادن-خراش افتادن

پاشنه نخواب-کنایه از مویی که از نیمه ی پشت بریده و سر آن رو به بالا باشد

بی مناسبت-نابجا-نامربوط

دولابچه-کمد کوچک

پرونده سازی-گردآوری سندهای دروغین برای متهم کردن کسی

 

 

 

استکانی زدن-می‌خوارگی اندکی کردن

خورده برده-ملاخظه و پروا

دست و دل باز-بخشنده-جوانمرد

ادا در آوردن(مسخرگی کردن، تظاهر کردن، تقلید کردن)
بریدن از کسی یا چیزی-دست کشیدن از چیزی-ترک کردن-قطع رابطه و دوستی

به هم زدن-قطع رابطه کردن

رو به قبله بودن-در خال مرگ بودن

باب شدن-معمول و رایج شدن

 

 

 

 

پرواربندی-پرورش گاو گوسفند برای سر بریدن

خاله رورو-زنی که به علت چاقی یا آبستنی به زحمت راه می رود

پیش چشم داشتن-در برابر چشم قرار دادن

بر افتادن-از کار بر کنار شدن-بی اعتبار شدن

اسب را گم کردن دنبال نعلش گشتن(اصل را از دست دادن و دنبال فرع گشتن)

 

بخت کسی گفتن-خدا برایش ساختن-شانس آوردن

حاجی من شریک-کسی که خود را داخل کاری می کند و مدعی شراکت می شود

چاره ساز-خداوند

دنبال کسی فرستادن-کسی را احضار کردن

جوشی کردن خود-خود را عصبانی کردن

خاکی-فروتن و متواضع

بوق سگ-بسیار دیر وقت

ادا اصول-ادا اطوار
دری وری-سخن بی سر و ته-چرند و پرند

باد زدن-با ایجاد جریان هوا خنکی یا اشتعال پدید آوردن

 

پیشنهاد دادن-طرح کردن چیزی
زیر زبان کشی-با زرنگی از کسی حرف بیرون کشیدن-زیر پا کشی

چرند و پرند-پرت و پلا-حرف های مزخرف

خاک پای کسی بودن-ذلیل کسی بودن-مرید کسی بودن

اُتُل(شکم، اتوموبیل)

 

حساب کردن-پرداختن خرج

خبرنگار-آن که برای روزنامه-مجله-یا رادیو و تلویزیون کسب خبر می کند

پا به ماه-آبستنی که در ماه آخر خود است

به روز کسی افتادن-وضعی مانند وضع کسی پیدا کردن

رکاب کش-به تاخت-با سرعت

بانی خیر-نیکوکار-کسی که اثر خیر از خود بجا گذاشته است

دو سره بار کردن-از دو جا سود بردن-دو لپی خوردن

پشت هم انداز-حقه باز-حیله گر

خوردن بلا به جان-اصابت بلا با جان
دنده نهادن-قبول کردن-رغبت کردن
 

زبان گیره-وسیله ای که پزشک با آن زبان بیمار را هنگام معاینه گرفته و نگاه می دارد

پر کسی به پر کسی گرفتن-برخورد مختصری با کسی داشتن

از دست کسی کشیدن(از کسی در زحمت و رنج بودن)

 

 
پس گوچه-کوچه ی کوچکی که به کوچه ی کوچک دیگری پیوسته باشد
ته بر کردن-از ته بریدن

بوق زدن-اعلام موافقت کردن

پر گو- پر چانه

 

دو قورت و نیمش باقی بودن-با وجود بهره بردن فراوان هنوز ناسپاس بودن

ژاکت-کت بافته شده از کاموا

 

بازار مکاره-بازار موقت

چشته خور-کسی که پس از یک بار کمک گرفتن همیشه توقع کمک دارد

حق کسی را دادن-آن چه سزای کسی است به او دادن

اوت بودن-بی‌خبر بودن-از مرحله پرت بودن

دست یکی داشتن-همدست شدن-متحد شدن

 
تعطیلی-روز تعطیل-زمان دست کشیدن از کار
ته نشست-رسوب

حمامی-گرمابه دار

 

این هلو این هم گلو-مثل آب خوردن-انجام این کار بسیار آسان است

جگرک-نگا. جغور بغور
اسب چوبین-تابوت

تخته پِهِن-پهن خشک شده که برای خوابیدن زیر حیوانات می گذارند

ترکه مرکه-زن لاغر و خوش اندام

ابرو انداختن-ابرو آمدن

آب و تاب-تکلف-لفت و لعاب-تفصیل
خودنویس-قلمی که جوهرش را با خود دارد
پنبه توی گوش کردن-غفلت داشتن-هوشیار نبودن
چرند-حرف پوچ و بی معنی
چراغ اول-نخستین پولی که معرکه گیران از مردم می گیرند

از خر شیطان پایین آمدن(از لجاجت دست برداشتن، از تصمیم نادرستی منصرف شدن)

بند و بار-قید های اجتماعی-آداب زندگی

دل گرفتگی-غم-غمگین بودن

از خجالت آب شدن-بسیار شرمنده شدن

 

خانه دار-رنی که اداره امور خانه را بر عهده دارد-کدبانو-زنی که شاغل نیست

پشت اندر پشت-نسل اندر نسل

جاخالی کردن-خود را کنار کشیدن

خر کسی رفتن-دارای اهمیت و اعتبار بودن
ذُق زدن-بهانه گرفتن و گریه کردن-نق زدن

بغداد خراب-شکم گرسنه

بله قربان-در حالت احترام در جواب مثبت می گویند-مجازا به معنی تملق است

پاتیل در رفته-پیر و شکسته

آن سفر-آن بار-آن دفعه

رشته ها را پنبه کردن-کارهای انجام شده را به باد دادن

خود را به موش مردگی زدن-خود را ناتوان

چغل خور-سخن چین

تق سرما شکستن- تک سرما شکستن

آدم عوضی-کسی که ظاهرش با باطنش یکی نیست-بدطینت

دان دان بیرون زدن-ظاهر شدن دانه ها بر پوست

دیوان بلخ-جای بی انصافی و ستم رانی

این هلو این هم گلو(مثل آب خوردن، انجام این کار بسیار آسان است)

دور دست-جایی دور

 

ارباب حجت(اهل منطق)

چروکیده-چین دار شده-ناصاف

از چیزی گلی چیدن(از چیزی بهره بردن)

پیمانی-استخدام غیر رسمی

پیش خودمان بماند-به کسی مگو-نشنیده بگیر

استخوان‌بندی-درست کردن انگاره و طرح

راه پیدا کردن-جستن راه حل برای مشکل-به نحوی در جایی وارد شدن
جنس-کالا-کالای قاچاق-مواد مخدر مانند هرویین-تریاک و مانند آن ها

آینه‌ی دق-آینه‌ای که شخص خود را در آن عجیب و غریب می‌بیند – شخص عبوس و بدقدم

بی سکه کردن-بی ارزش کردن-بی اعتبار کردن

 

چَرچَر-اسباب عیش و عشرت

آب آتش زده(اشک)
به تور کسی خوردن-سر راه کسی ظاهر شدن-گیر کسی آمدن

پشت چشم کسی باز ماندن-انگار نه انگار-برای کسی فرقی نداشتن

اشرفِ خر-حریصی که زیان کند-نه خود خورد و نه به دیگران خوراند

در گوشی-با زمزمه-پچ پچ وار

از چیزی زدن(از مقدار چیزی کسر کردن)

توی گود نبودن-در متن موضوع نبودن-اطلاع دقیق نداشتن-در حاشیه بودن

بز خر-کسی که به قصد ارزان خریدن چیزی توی سر جنس می زند

چشم زاغ-بی شرم
خایه قوچی-نوعی شیشه ی کوچک بیضی شکل
اختلاط کردن-بی‌هدف از این در و آن در گفت‌وگو کردن

 

چُسَکی-کم دوام و سرهم بندی شده

آبدوغ خیاری-بی ارزش-بی اعتبار
جل و پلاس-اثاثیه ی ناچیز و کم بها

 

 

ترس بر داشتن کسی را-از وارد شدن به کاری بیم داشتن

چاروادار-کسی که چهار پا را کرایه می دهد-آدم بی اصل و بی تربیت

حیف شدن-حرام شدن-نفله شدن-از فایده افتادن
این هلو این هم گلو-مثل آب خوردن-انجام این کار بسیار آسان است

افتاده(فروتن، متواضع)

اوراق شدن-از هم پاشیدن-از کار افتادن

دمپایی-کفش راحتی خانه

زبان باز-کسی که با چرب زبانی به مقصود خود می رسد
زاق-چشم زاغ چشم

بزمجه-سوسمار-درحالت دشنام به کودکان می گویند

پیش کسوت-کسی که سابقه اش بیش تر از دیگران است

جا گذاشتن-چیزی را در جایی فراموش کردن-چیزی را سر جای خود قرار دادن

 

دو لُپی خوردن-دو لُپه خوردن-هم از آخور خوردن-هم از توبره

 
انگشت‌پیچ-نوعی گز رقیق

پا واکردن-به راه افتادن بچه

افسارگسیخته(سرکش)
ختم گرفتن-نگا. ختم گذاشتن
حلاجی کردن-بررسی کردن-به تفصیل توضبح دادن

 

روی دست کسی ماندن-به فروش نرفتن-باد کردن

پالان آفتاب گذاشتن-کسی را معاف کردن-مرخص کردن

انگشت به دندان گزیدن(متحیر شدن، حسرت خوردن)
زخمه-ضربه ای که برای نواختن به تار می زنند.

 

آل-موجودات افسانه‌ای مانند جن و غول

 

 

درش را گذاشتن-سکوت کردن-خاموش شدن

دو رویی-تزویر-عدم صمیمیت

چرب و نرم-غذای پر روغن و خوشمزه-سخن دلنشین-آدم متملق

تخت خوابیدن-راحت و آسوده خوابیدن

چشم روشنی-چیزی که برای خوشامدگویی برای کسی می برند
چشم دراندن-دقت زیاد کردن

بد ریخت-بد شکل-بد هیکل-بد قواره

حق به جانب-دارای ظاهر مظلومانه و دروغین
 

خوار و خفیف-ذلیل-بدبخت

آسمان (و) ریسمان به هم بافتن(حرف‌های بی‌ سروته و بی‌ربط زدن)

 
توالت کردن-آرایش کردن
از بن دندان-از ته دل-با میل و رغبت
چشم گود شدن-لاغر شدن

از چشم کسی برق پریدن-شدت ضربه‌ای را که به کسی وارد شده است نشان می‌دهد

چُسک-دمپایی-کفش سبک و راحت

 

خرده بُرده-مشکل-اختلاف

بارانداز-جای پیاده کردن بار

بی سر و پا-پست-فرومایه

بالش نرم زیر سر کسی گذاشتن-به کسی وعده های شیرین دادن

خر غلت زدن-مانند خر بر خاک غلتیدن

بشکن-صدایی که در حال شادی و پایکوبی از بهم زدن انگشتان در می آورند.

پت پت کردن-صداکردن فتیله ی چراغ بر اثر تمام شدن روغن آن

افتاده-فروتن-متواضع

دل ترکیدن-ترکیدن شکم بر اثر پر خواری

آسمان را سِیر کردن(سخت خوشنود بودن، لذت بسیار بردن)

پیه سوز- پی سوز

خَنج-ناخن کشیدن بر چیزی

خشک شدن قر در کمر-به پایان نرساندن خودنمایی و جلوه گری

جزغاله شدن-سخت سوختن-زغال شدن

زاد و رود-زاد و ولد-فرزندان

راپرت-گزارش-خبر

استخوان‌دار(محکم، بااراده)

خفه کردن-آتشی را خاموش کردن-خاموش شدن موتور-با اصرار در کاری کسی را کسل کردن
زیادی حرف زدن-سخنان خارج از موضوع یا بیرون از صلاحیت گفتن-وراجی کردن

دُم عَلم کردن-اظهار وجود کردن-حالت تعرض به خود گرفتن

خط هوایی-راه هوایی-مسیر هواپیما

زبان خود را گاز گرفتن-از گفتن سخن نا به جا پشیمان شدن-از سخن گفتن خودداری کردن
تکان خوردن-ناگهان ترسیدن-جاخوردن-از جا حرکت کردن

از رو بردن-خجالت دادن-مقاومت حریف را در هم شکستن

حساب باز کردن-افتتاح حساب بانکی
پِغِله-ریزه میزه-کوچک و ظریف

چشمه آمدن-گوشه ای از مهارت خود را نشان دادن

آخر و عاقبت-نتیجه‌ی خوب

حلبی-کنایه ازجنس آهنی کم مقاومت

 

خون سیاوش-انگیزه ای که سبب نابودی دو خانواده-دو شهر یا دو کشور شود

دل ترکیدن-ترکیدن شکم بر اثر پر خواری

خرده ریز-اثاثه ی اندک و کم مصرف-آشغال
دلال بازی-به شیوه دلالان از راه مبالغه و دروغ کاری را بزرگ جلوه دادن-واسطه گری

چشم زهره رفتن-با خشم نگاه کردن

دزدیده-دزدکی
دهن بین-آن که به گفته ی این و آن عمل می کند

از سکه افتادن-ار رونق افتادن-از دست دادن زیبایی

انداختنی-جنس نامرغوب

ترقه فرنگی-بچه ی شرور

ریش خود را در آسیا سفید نکردن-تجربه داشتن
بد زبان- بد دهن

روغن حیوانی-روغنی که از جوشاندن و تصفیه ی کره به دست می آورند-روغن زرد

چلاق-دست و پا شکسته یا بریده

پا به زا-حیوان یا انسانی که هنگام زایمانش نزدیک است

آب مروارید-تار شدن عدسی چشم

آواز شدن(شهره شدن)
جنگ حیدری و نعمتی-جنگ میان دو تن یا دو دسته

پا پیچ-شکایت-سخن چینی-مزاحم

آب سیر-جانور خوش‌رفتار

دیگ و بادیه را گرو گذاشتن-بسیار تهی دست و بی چاره شدن

راه کج کردن-مسیر خود را تغییر دادن-منصرف شدن

خنکای صبح-سحرگاه

رنگ کردن کسی-گول زدن-فریب دادن کسی

خرابکاری-به هم زدن نظم-ایجاد اختلال-آلودن بستر و لباس-تروریسم

دهن کسی را سرویس کردن-کسی را خونین و مالین کردن-به حساب کسی رسیدن

جا خالی دادن-در بازی هایی مانند والیبال و فوتبال توپ را به جایی انداختن که دست یازیگر حریف به آن نرسد

باد به آستین انداختن-فخر فروختن-خودخواهی کردن

با سر رفتن-کنایه از داشتن نهایت شوق و اشتیاق برای کاری یا چیزی

پمپ بنزین-جایی که به وسایل نقلیه بنزین می دهند

 

 

تو نخ کسی یا چیزی بودن یا رفتن-کسی یا چیزی را پاییدن و زیر نظر داشتن

چشم باباقوری-نابینا-کور
آب شدن-شرمنده شدن-رفتن آبرو-به فروش رفتن کالا

چشم و چار-چشم-دید-بینایی
بابا غوری-نابینا-کور

 

اوا خواهر(مرد زن‌نما، مردی که علائق زنانه دارد)

خواهر و مادر گفتن-دشنام خواهر و مادر به کسی دادن

از دندۀ چپ پا شدن(سخت عبوس و کم‌حوصله بودن)

زیر بغل کسی هندوانه گذاشتن-کسی را به قصد دریافت چیزی بیش از اندازه ستودن

زیر نویس-پادداشت پایین صفحه-پا نویس-نوشته ی زیر فیلم

خانه خانه-سوراخ سوراخ-شطرنجی

 
آدم ثانی(حضرت نوح)
ریش و گیس بافتن-با هم مشورت کردن-عقل ها را روی هم ریختن
دانش سرای مقدماتی-آموزشگاه تربیت دبیر

 

حیص و بیص-گیر و دار-مخمصه

خشک کن-دستگاه گرفتن رطوبت و خشک کردن لباس و پارچه

دم خروس از آستین کسی پیدا بودن-آشکار بودن نشانه ی کار خلاف

رنگ دادن و رنگ گرفتن-رنگ به رنگ شدن

تت و پت کردن-شکسته سخن گفتن-لکنت پیدا کردن

دم کار گرفتن-به کار واداشتن

حلبی آباد-آلونک نشین های خارج از شهر

آدم استخوان‌دار(کسی که اراده و پشتکار دارد)

آواز دهل(چیزی که تنها سخن‌گفتن درباره‌ی آن جالب است، نه خودش = چیزی که از آن سخن زیاد می‌گویند اما واقعیت آنچنانی ندارد)

آسمان غرمبه-صدای رعد-تندر
خانه خمیر-نگا. خانه خراب
خجالتی-کم رو-پرحیا

تعارف آب حمامی-تعارفی که خرج و مایه ای ندارد

پشت گوش فراخ-تنبل-اهل مسامحه و کوتاهی

زار زدن لباس به تن-ناجور و نامناسب بودن لباس

چاک و بست نداشتن دهان-دهان لغ بودن-رازدار نبودن

روی چوب کردن کسی-کسی را برای کاری تحریک کردن

در باغ سبز نشان دادن-وعده های فریبنده دادن-امید واهی برای کسی ایجاد کردن

بر و بیا-رفت و آمد- دم و دستگاه

دله بازی-رفتار آدم دله

به روی خود نیاوردن-اهمیت ندادن-به سکوت برگزار کردن-خود را به آن راه زدن

دست بالا را گرفتن-حداکثر را فرض کردن

زیر سبیلی در کردن-زیر سبیل در کردن