نایاب ترین مجموعه فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 410

خلیفه-مبصر مکتب خانه-ارشد کلاس

چال کردن-گود کردن-دفن کردن-به خاک سپردن
دندانه دندانه-دارای برجستگی ها و بریدگی هایی در کناره

آب رفتن زیر پوست کسی-پس از لاغری کمی فربه شدن

آب را گل آلود کردن-برای سود خود کارها را به هم زدن

چنبره زدن-حلقه زدن
خر کسی از پل گذشتن-گره کار باز شدن-از گرفتاری خلاص شدن
تناسب داشتن (چیزی) به کسی
پاشنه کوتاه-کفشی که پاشنه ی کوتاه دارد
چراغانی کردن-جشن گرفتن

زده-صدمه دیده-سوراخ شده-خراب

چُسک-دمپایی-کفش سبک و راحت

خشتک دراندن-نگا. خشتک پاره کردن

اشهد را گفتن(برای مرگ آماده شدن)

خُردمُرد-شکسته و ریزه میزه

برق از چشم کسی پراندن-سخت ترسانیدن

برگ برنده-ورقی که با آن بتوان بازی را برد-وسیله ی اثر بخش
بالای منبر رفتن-پر گویی کردن
پا شدن-از جا برخاستن

از دهان مار بیرون آمدن(هیچ کجی در کسی نبودن، راست بودن)

راپرتچی-گزارش دهنده

خاکه-خرده ی هر چیزی

خسته و مرده-درمانده-وامانده-قدرت از دست داده

 

پیش خر کردن-پیش از موعد خریدن

 
خود را از تک و تا نیانداختن-به روی خود نیاوردن-به اشتباه اعتراف نکردن

دل کسی تو ریختن-دچار دلهره ی ناگهانی شدن-وحشت کردن

چشم وزغ-نگا. چشم ورقلمبیده

ترتیب کسی را دادن-کسی را تنبیه کردن-به حساب کسی رسیدن

چرکتاب-پارچه ای با رنگ خاکستری یا قهوه ای که چرک را زود نشان نمی دهد

پیچیدن به پر و پای کسی-با کسی بد رفتاری کردن-به کسی سخت گیری کردن

آروغ بی‌جا زدن-نابه‌جا سخن‌گفتن-نسنجیده کاری کردن

از دست کسی کشیدن-از کسی در زحمت و رنج بودن

 
پوست پیازی-نازک و بی دوام

دل و حوصله-آمادگی-حاضر بودن برای انجام کاری-شور و اشتیاق

خوش تراش-خوش اندام-خوش قد و بالا
از راه به‌در بردن(فریب دادن، اغوا کردن)

خیال کسی را راحت کردن-موجب اطمینان خاطر کسی شدن-به کسی جواب رد دادن

تقاص گرفتن-انتقام گرفتن

چای کاری-کشت و زرع چای

خواب آور-مخدر-بی هوش کننده

دزد و حیز-نادرست و مکار

خانه تکانی-پاکیزه کردن خانه و وسایل خانه به صورنی اساسی در آغاز هر سال

به جا آوردن-شناختن

به نعل و به میخ زدن-دو جانبه رفتار کردن-نه سیخ بسوزد نه کباب

آمادگی و شوق بسیار برای کاری داشتن

از جایی آب خوردن-ناشی از چیزی بودن

 

جیک جیک-آواز پرندگان-سخنی که فهمیده نمی شود

 

برزخ شدن-ناراحت شدن

آهو چشم-معشوق-شاهد

تو زرد از آب درآمدن-بی ارزشی یا فساد چیزی آشکار شدن

چو-شایعه
رد زدن-رد پای کسی را گرفتن-نشان به جایی بردن

دور اندیشی-پایان نگری-عاقبت اندیشی

پشت و رو کردن-برگرداندن جامه به صورتی که رو پشت و پشت رو شود

چهار چنگول ماندن-نگا. چهار چنگول شدن

 
تو دل شیر رفتن-جرات فراوان داشتن

زیر سر کسی بلند بودن-فریفته شدن به وعده های به تر-کسی که روزگار ناداری خود را فراموش کرده است

بلد-راهنما-کسی که راه را می شناسد

رشته ها را پنبه کردن-کارهای انجام شده را به باد دادن

 
خاکه زغال-ریزه ی زغال
از بن دندان-از ته دل-با میل و رغبت

حال کردن-لذت بردن

جیب خالی پز عالی-کسی که در عین تهی دستی افاده دارد و خودش را با ظاهرسازی بگیرد

دعوا کردن-نزاع کردن-زد و خورد کردن

پدر کسی در آمدن-بسیار اذیت شدن-دخل کسی آمدن
زده-صدمه دیده-سوراخ شده-خراب

دولابچه-کمد کوچک

رد کسی را گرفتن-از روی جای پا یا آثار دیگر کسی را دنبال کردن

 
تیز بزی-فورن-بی درنگ
از سر نو-دوباره
حواس پرتی-پریشان حواسی-فراموش کاری

حَرَج-مسئولیت-تکلیف

در هم و بر هم-آشفته-پریشان-آمیخته

 

دست بالا را گرفتن-حداکثر را فرض کردن

بزن بزن-زد و خورد شدید-کتک کاری

چاله میدانی-صفت آدم های بی ادب و بی فرهنگ

چله نشینی-خانه نشینی

دان-دانه-چینه

دل رحم-مهربان

تسمه از گرده ی کسی کشیدن-کسی را به سود خود بی رحمانه به کار واداشتن

به گوزی بند بودن-سست و ناپایدار بودن

رضا قورتکی-بی حساب و کتاب-بی اساس
زهرمار خوردن-کوفت کردن-خوردن به تحقیر
حاجی-به زیارت مکه رفته-نوعی خطاب عام

از سکه افتادن-ار رونق افتادن-از دست دادن زیبایی

 

باز نشسته ک-سی که بدلیل پیری و یا علل دیگر از کار کردن دست کشیده است و حقوقی دریافت می کند

خوردن بلا به جان-اصابت بلا با جان

 

 
از این گوش گرفتن و از آن گوش در کردن(ظاهرن به حرفی گوش دادن ولی به آن عمل نکردن)

خاک عالم-تکیه کلامی برای اظهار تعجب و شرمندگی و ناراحتی

خواستگار-کسی که به پسندیدن و گُزیدن دختر یا زنی می فرستند

راسته-گوشت دو طرف ستون فقرات حیوان

از کسی حساب بردن(از کسی ترس داشتن)

خوش لعاب-زود جوش-خوش مشرب

ریش و پشم-موهای صورت-ریش و سبیل
دوره ی آخرالزمان-روزگار آشفته و پر ظلم و فساد

اداره بازی-پرداختن بیش از حد به تشریفات زاید اداری
خوشا به حال ماهی-خیلی تشنه ام

رفع و رجوع کردن-حل کردن-فیصله دادن

زردنبو-زردمبو

بابا ننه دار-خانواده دار-اصیل-صاحب نام و نشان

زنندگی-زشتی-نفرت انگیزی

زیر آب کردن سر کسی-کسی را بی سر و صدا کشتن

راسته بازار-بازار راست و مستقیم

روده کوچکه ی کسی روده بزرگش را خوردن-کنایه از شدت گرسنگی

روگیری-چهره پوشاندن از نامحرم-شرم و حیا

خرج دادن-مهمانی دادن در جشن های دینی یا ایام سوگواری

بازداشت-توقیف موقت-موقتا زندانی کردن

آب دادن بند(خود را لو دادن، فرصت را از دست دادن)
بادکش کردن-بیرون کشیدن خون بوسیله ی بادکش

چم کسی را گرفتن-دل کسی را به دست آوردن

بال در آوردن-به سرعت رفتن-بسیار خوشحال شدن
در به دری-بی خانمانی-آوارگی

رو دست زدن-فریب دادن-خام کردن

تحت الشعاع بودن-زیر نفوذ و تاثیر دیگری بودن

خاطر داشتن-به یاد داشتن

 

 

چپ چپ به کسی نگاه کردن-با اوقات تلخی-بدبینی یا اعتراض به کسی نگاه کردن

چفت و بست-قفل و زنجیر در یا صندوق

باد هوا خوردن-درماندگی و فقر کامل داشتن

 

پِتِه-گرفتن زبان-لکنت

 
حُقه-زرنگ و ناقلا

خدمت کردن-دوره ی سربازی را طی کردن

بی هوا-ناگهان-غفلتا-نا غافل-یک مرتبه

جام زدن-شراب نوشیدن-باده خوردن
تو پوزی زدن-تو دهنی زدن-با سخن تندکسی را نا امید کردن

دلچرکی-ناخوشایندی-اکراه

استخوان را پیش گاو و کاه را پیش سگ انداختن(کار را به نااهل سپردن)

باران خوردن-در زیر باران قرار گرفتن و خیس شدن

آبشان از یک جوی نرفتن-همداستان شدنشان ممکن نبودن-با هم نساختن

دهن تر کردن-اندکی نوشیدن-لو دادن

چهار چوب-محدوده-قاب
زن-عاری از مردانگی-ناجوانمرد-ترسو

خط یازده سوار شدن-پیاده رفتن
رنجیده شدن-آزرده خاطر شدن-آزرده دل شدن

به گوش خر یاسین خواندن-بی اعتنایی کردن به حرف و نصیحت- از این گوش گرفتن و از آن گوش در کردن

حسن سینه-چاک کسی که به سر و وضع خود توجه نمی کند

خود را سبک کردن-خود را حقیر کردن-دست به کاری پایین تز از شان خود زدن

دود چراغ-کشیدن شیره

ژیلت-نیم تنه ی بدون آستین و جلو باز

تیپا خوردن-رانده شدن

 

اسم شب(کلمه‌ی رمز برای عبور به هنگام شب)

چاووش-کسی که به هنگام رفتن زایر به زیارت اشعار مناسب می خواند

تو ذوق زدن-ناخوشایند بودن-بر خلاف میل کسی سخن گفتن

شعله‌ی آتش

آیَم سایَم-گاه‌کاهی
چشم به هم زدن-زمان بسیار کوتاه-یک آن

از یک قماش بودن(سر و ته یک کرباس بودن)

بکسل کردن-چیزی را به دنبال خود کشیدن و بردن

از جگر گذشتن-نامردی کردن

دلادل-پُر-نهایت بزرگی-شکم زن آبستن

بزن قدش-دعوت به دست دادن برای نشان دادن توافق و همدلی

دست کسی را کوتاه کردن-کسی را از چیزی یا کاری کنار گذاشتن

 

خودی-آشنا

زبان زدن-سخن گفتن-نوک زبان را به قصد چشیدن به غذایی زدن

چاق کردن کاری-رو به راه کردن کاری-راه انداختن کاری

دست دادن-پیش آمدن

زن طلاق-مردی که به اندک بهانه ای زنش را طلاق می دهد

 

تق تق کردن-آواز برخورد پیاپی دو چیز به یکدیگر

جَرّ-کشمکش دعوا
 

دَرَنگ-صدای شکستن چیزی یا زدن سیلی

پلیتیک زدن-سیاست به کار بردن

خواب و بیداری-در حالت بین بیداری و خواب

 

پا توی کفش کسی کردن-با کسی در افتادن-به آزار کسی برخاستن

 

پرچانه-پرگو-روده دراز-وراج

پیزر-پوشال های نازکی که برای نشکستن ظروف شیشه ای میان آن ها می گذارند

به تور کسی خوردن-سر راه کسی ظاهر شدن-گیر کسی آمدن

تقلا کردن-کوشش زیاد کرد-دست و پا زدن

 

تندی-بلافاصله-به سرعت-مانند : تندی رفت

آقایی فرمودن(لطف کردن، محبت کردن)

از پا ننشستن(سماجت ورزیدن، از کوشش دست نکشیدن)
بلا گردان کسی شدن-به جان خریدن بلای کسی

خیره-بی شرم-پر رو

چراغ پا شدن-بر روی دو پا ایستادن اسب

زن ذلیل-مردی که مطیع محض زنش است

خُلق تنگ-عصبانی-خشمگین

چپ چُس-اصطلاحی تحقیرآمیز برای خطاب

دلمه-لخته-منعقد-سفت شده

زیگزاک رفتن-به چپ و راست پیچیدن-مستقیم نرفتن

بی سر و سامان-مفلس-محتاج-آشفته-درهم ریخته-پریشان

در و تخته را مهر کردن-سکوت کردن-دست کشیدن

دنبال کسی گذاشتن-در پی کسی دویدن-کسی را تعقیب کردن
آزار داشتن(انجام کاری به قصد اذیت دیگری، کرم داشتن)

جشن گرفتن-سور بر پا کردن

 
آتشی شدن(از کوره در رفتن)
تعریف کردن-به نیکی یاد کردن-ذکر خیر کردن
جور-هم طراز-اخت-هم زبان

پر نفس-پر چانه-پر حرف-کسی که در دویدن نفسش دیر تنگ شود

 
باشگاه-محل گردهمایی گروهی برای ورزش-تفریح و از این قبیل

ازقحطی‌درآمده-گرسنه‌چشم-آدم ندید‌بدید

پر و پا قرص-دارای اعتقاد محکم-استوار

بد قلق-بد عادت-بد ادا
چرخ خوردن-به دور خود چرخیدن

آش همان آش و کاسه همان کاسه-چیزی تغییر نکرده

از خنده روده بر شدن-از شدت خنده بی‌حال شدن

بشکن-صدایی که در حال شادی و پایکوبی از بهم زدن انگشتان در می آورند.

آش آلو کردن(خجالت‌زده کردن، کنفت کردن، سکه‌ی یک پول کردن)

دست آویز-بهانه-مستمسک-عذر

 
آب(عزت و رونق، طراوت و تازگی، روح، شراب خالص)

ای داد بیداد-کلامی است که به‌هنگام حسرت و افسوس می‌گویند

پَخ-مسطح-بی ژرفا

آلنگ دولنگ(چیزهای بی‌هوده‌ای که به‌عنوان زینت به چیزی می‌آویزند)

دو علی گلابی آمدن-بچه ترساندن-تهدید توخالی کردن-توپ و تشر آمدن

تُف کار-بچه باز

تنگ گذاشتن-زیر فشار قرار دادن

خرفهم-فهماندن به ابله-شیر فهم

از دماغ فیل افتادن(بسیار متکبر و خودبین بودن)

زنجیر زن-کسی که در ماه محرم به پشت خود زنجیر می زند

پا پیچ-شکایت-سخن چینی-مزاحم

ریش تپه-پر ریش-دارای ریش انبوه

داشم-اصطلاح داش مشدی ها به معنی برادرم

آمد کردن-رخ‌دادن واقعه‌ای خجسته

باری به هر جهت کردن-در انجام کاری تعلل و تردید کردن

تاپاله-سرگین خشگ شده ی گاو برای سوختن

برای هفت پشت کسی کافی بودن-از تحمل کسی خارج بودن-بسیار زیاد بودن

دم بازی-چاپلوسی-تملق

چشم دو دو زدن-تکان تکان خوردن چشم

حاشیه رفتن-سخنان دور از موضوع گفتن-منحرف شدن از مطلب

بار کسی کردن-دشنام دادن-بد و بیراه گفتن- کلفت بار کسی کردن

اَنَک شدن(تحقیر شدن، خجالت کشیدن)

اُرد کسی را خواندن-به حرف کسی گوش کردن-اهمیت دادن

چار سری گفتن-متلک گفتن-کلفت بار کسی کردن-حرف مفت زدن
اجاق کسی کور بودن(نازا بودن، بی فرزند بودن)

جور شدن-اخت شدن-انس گرفتن-هماهنگ شدن

حلوا حلوا کردن-نهایت احترام و حق شناسی را کردن

خدمت کسی رسیدن-به حضور کسی رسیدن-کسی را تنبیه کردن

پهن شدن آفتاب-روز شدن

بر گرده ی کسی سوار شدن-کسی را زیر فرمان خود آوردن

دست به دهن-کسی که به اندازه ی مخارجش درآمد روزانه دارد-آدم کم درآمد و تهی دست
این در و آن در زدن-برای انجام کاری کوشش بسیار کردن

خبرکشی کردن-سخن چینی کردن

 

 

پیشمرگ-فدایی-کسی که برای مرگ پیشقدم می شود
خاور زمین-قاره ی آسیا

خیس خوردن-آب به خود گرفتن-با مایعی مخلوط شدن

خراب کردن-زرد کردن-آلودن لباس-نظم کار چیزی را به هم زدن

چشم، کرایه خواستن-کار کودکی که هر چه ببیند بخواهد

بند زدن-به یکدیگر وصل کردن-به هم چسباندن

حمله-بیماری غش-صرع

تا شدن-دو لا شدن-جمع شدن

آب تاختن(پیشاب کردن)

 

بشکن بشکن-وقت شادی و شادمانی-جشن و سرور

پول سیاه-سکه ای از نیکل و مس

زانو بند-پارچه ی کشی حلقه مانند که برای حفاظت زانو در برابر ضربه یا در رفتگی بزر آن می بندند

تراشیده شدن-لاغر شدن

البرز-بلندقامت-دلیر
اخلاق سگی(تندخویی بیش از اندازه، ناسازگاری با همه)

از دست دادن-گم کردن

از چپ و راست-از همه سو-از همه جا

ریسمان را طناب کردن-یک کلاغ چهل کلاغ کردن-اغراق کردن

آلبالو گیلاس چیدن(نگاه کردن و ندیدن)

دست زدن-کوبیدن دو دست به یکدیگر همراه با نوای موسیقی یا برای تشویق

ته کیسه-آن چه که پس از دادن خرج ها در ته جیب و کیسه به جا می ماند

رای اعتماد-رایی که نمایندگان مجلس در تایید به دولتی بدهند

 

تاب خوردن-بازی کردن با تاب-پیچ و خم برداشتن

آفتاب گرفتن-زیر آفتاب خوابیدن

خط کشیدن دور چیزی-چیزی را کنار نهادن-دست کشیدن از چیزی

آفتابه خرج لحیم-بیشتر بودن هزینه‌ی تعمیر چیزی از بهای نو آن
دُز کردن-فروختن چیزی که پیش از آن فروخته شده بوده است

چروک خوردن-نگا. چروک افتادن

آدم دو قازی-شخص بی‌سروپای بی‌ارزش

چشم و دل کسی دویدن-حریص بودن
به حساب آوردن کسی-برای کسی اهمیت قائل شدن-دخالت دادن کسی
پالان کسی را لوخ کردن-به قصد فریب از کسی تعریف کردن

خبر مرگش-خدا مرگش بدهد

از جیب خوردن-در آمد نداشتن-از بس‌انداز خرج کردن

 

از دست دادن-گم کردن

 

 

ته مانده-آن چه که از خوردن باقی مانده است

 
دو راهی-آن جا که راه دو شاخه می شود

چار انگشتی-آدم بی دست و پا-چلفتی

رضا ترکی-پارچه ی ابریشمی یزدی که در مشهد به آن علی شیر خدا می گویند.

چُس افاده-افاده ی بی جا

چوب بندی-داربست

چوب در چیزی کردن-تحریک کردن

بد عنق-کج خلق-بد اخلاق
 

پینه بستن-سخت شدن پوست کف دست و پا

حمامک مورچه داره-کنایه از تردید و دو دلی

پیچ افتادن در کار-گره خوردن کار-مشکلی در کار پیدا شدن

تو دهن کسی زدن-با سخنی درشت به کسی پاسخ دادن

تو پای کسی پیچیدن-مزاحم کسی شدن

چرند-حرف پوچ و بی معنی

جالباسی-کمد لباس-جا رختی

برده خورده-ملاحظه-پروا

 

بار فروش-فروشنده ی میوه و خواربار در میدان

انداختن(فروختن جنس بنجل و ارزان به بهای گران، درست کردن)

زیختن آب پاک روی دست کسی-یکسره نومید کردن کسی

دود و دم داشتن-بساط چای و قلیان یا تریاک گستردن

 

خورد رفتن-از بین رفتن قسمت اضافی در خیاطی-جذب شدن و حل شدن در چیزی

داش مشدی-لوطی محل-آن که غرور جوانی دارد

چول کردن-شرمنده کردن

خاله خوانده-زنی که با همه طرح دوستی می ریزد

اسم درگوشی-نام دوم فرد مسلمان که نام یکی از امامان است

بگیر و ببند-توقیف و حبس-حکومت نظامی

بی سیرت-بی آبرو

برهوت-غیر مسکونی-خشک و بی انتها

دست نخورده-استفاده نشده-چنان که نهاده باشند

 
آفتاب خوردن-سختی کشیدن

حکیم فرموده-فرمان قاطع و لازم الاجرا

چشم زدن-چشم زخم زدن-ترسیدن
چسبیدن-لذت دادن

اقل‌کم-دست‌کم-لااقل

از خوشحالی در پوست نگنجیدن-از شادی سر از پا نشناختن

دید و بازدید-ملاقات خویشان و دوستان با یکدیگر

دزدیده نگاه کردن-زیر چشمی نگریستن-بدون آن که طرف بداند او را زیر نظر گرفتن

 
پیله-مو

بو دادن-بوی بد دادن-مشکوک بودن
دست و پا نمدی-دست و پا پنبه ای

پا سوز-عاشق شیفته

خار چشم کسی بودن-مایه ی عذاب کسی بودن

چاک دادن-شکافتن-پاره کردن

اوا خواهر-مرد زن‌نما-مردی که علائق زنانه دارد

اَنف کسی معیوب بودن-ابله بودن-خل بودن
جیم شدن-بدون سر و صدا فرار کردن

آبدوغ خیاری-بی ارزش-بی اعتبار
انگشت رساندن-دست‌درازی کردن-دست زدن

بخت برگشته-تیره روز-سیاه بخت-بیچاره

این کلاه آن کلاه کردن-قرضی را با قرض دیگری پرداختن-از ریش برداشتن روی سبیل گذاشتن-کلاه تقی را سر نقی گذاشتن

افتاده(فروتن، متواضع)

افتادن توی پوست کسی-کسی را وسوسه کرد

بلغمی مزاج-آدم خونسرد و اخمو

خانه خمیر-نگا. خانه خراب

 

تر دست-ماهر-شعبده باز
پر گویی-روده درازی-پر چانگی

چوبی رقصیدن-رقصیدن با دوستمال در دو دست

از آب کره گرفتن-از آب روغن گرفتن

آکله فرنگی(سیفلیس)

چرت زدن-گرفتار غلبه ی خواب بودن

 
تِلِک و پِلِک-رخت و وسائل ناچیز خانه
خایه دار-با جرات-شجاع

چند مرده حلاج بودن-چه اندازه جسارت و توانایی داشتن

ژلاتین-ماده ای لزج و چسبنده که آن را از گلیسیرین و قند و آب و آمونیاک می سازند

چشم دو دو زدن-تکان تکان خوردن چشم

اُزگل(بی‌سروپا، کم شعور و بی‌شخصیت)
ریختن مو-سخت وحشت کردن

خاله زنک-زن امل و دنیا ندیده-بی سواد و عامی-کسی که همواره درباره ی دیگران حرف می زند

چاخان پاخان-دروغ

این کلاه آن کلاه کردن-قرضی را با قرض دیگری پرداختن-از ریش برداشتن روی سبیل گذاشتن-کلاه تقی را سر نقی گذاشتن
آب بستن در چیزی(آبکی و رقیق کردن)

 

دُم کسی را توی بشقاب گذاشتن-به طنز کسی را محترم شمردن